معرفی اعتیادی عجیب: اعتیاد به انواع داروهای تجویزی و غیر تجویزی
خلاصه این مقاله مرکز ترک اعتیاد فرمانیه تهران:
- اعتیاد به داروهای غیرتجویزی
- انواع داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی
- اعتیاد به داروهای تجویزی
- چه نوع داروهایی ممکن است اعتیاد آور باشند؟
- میزان نقش پزشکان در پدید آمدن مشکل اعتیاد
- تاثیر داروهای ضد اضطراب در اعتیاد افراد از دیدگاه درمانگران مرکز ترک اعتیاد فرمانیه
- نکاتی مهم از دیدگاه اشتباه بعضی پزشکان در زمینه اعتیاد
- آموزش برای تجویز صحیح دارو و جلوگیری از اعتیاد فرد به دارو
- ترکیبات داروئی باربی چوریت (باربی توریت)، ماده اعتیاد آور مرگ آور
- تاریخچه تولید باربی چوریت
- علائم اعتیاد به باربی چوریت
- عوارض احتمالی در مصرف بلند مدت باربی چوریت
- عوارض ترک باربی چوریت
- ترک اعتیاد باربی چوریت
اعتیاد به داروهای غیر تجویزی
کمپ خصوصی و vip ترک اعتیاد فرمانیه در این مقاله خود قصد دارد نوعی از اعتیاد را بررسی کند که شاید کمی عجیب به نظر برسد. آیا تا به حال شده که فکر کنید داروهایی مانند مکملهای ویتامینی و معدنی یا آسپرینها هم اعتیاد آور باشند.
قصه داروهای غیرتجویزی اعتیاد آور از کجا شروع شد
در سال 1918 به هنگام شیوع آنفلونزا در کشور سوئد، یکی از پزشکان که در کارخانهای طبابت مینمود، گردی را که حاوی ماده فناستین بود برای گروه کثیری از کارگران تجویز نمود. نجات یافتگان از شیوع آنفلونزا احساس نمودند که این گرد نه تنها داروی موثری در مداوای حادترین نوع آنفلونزا می باشد بلکه موجب افزایش توان و تندرستی آنان میگردد. در نتیجه به مصرف آن گرد که بدون تجویز پزشک به صورت شربت در دسترس بود ادامه دادند.
در بخشهای وسیعی از کشور سوئد مصرف این دارو به هنگام صبح امری متداول بود. افرادی که به عیادت دوستان خود در بیمارستانها می رفتند به جای گل یا شکلات، گرد فناستین به آنها هدیه میکردند، فناستین حتی برای هدیه تولد نیز استفاده میگردید. بدینگونه هزاران نفر در عین سلامت جسم و روح به گردی که ظاهرا برای تسکین سردرد مصرف میشود معتاد شدند. تا زمانی که شواهد خطرات بالقوه و مرگبار این گرد در دست نبود، این عادت همچنان باقی بود، حتی هنگامی که عوارض مصرف و اعتیاد به این نوع ماده مشخص شد نیز، مقاومتهائی از سوی مصرف کنندگان به عمل آمد.
این تنها یک نمونه از داروهائی است که بدون تجویز پزشک در دسترس مردم قرار گرفت و هزاران معتاد برجای گذارد، داروهای بسیار دیگری نیز موجود است که گفتنیهای مشابهی دارد.
طبقه بندی داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی
امروزه داروهای غیر تجویزی اعتیادآور را تقریبا میتوان در چند گروه اساسی طبقه بندی نمود که به آنها اشاره میکنیم:
گروه اول داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی: داروهای ویتامین و مواد معدنی
داروهای ویتامین و مواد معدنی، که مردم به صورت شربت و قرص آنرا مصرف مینمایند هیچگونه اعتیاد جسمانی ایجاد نمیکند، اما کسانی که به مصرف آن ادامه میدهند، ممکن است بر این نکته معتقد شوند که بدون این داروها، بیمار و ضعیف میگردند (دچار سرماخوردگیهای مکرر میشوند).
اینگونه افراد خواص بسیاری را برای ویتامینها و ترکیبات معدنی ادعا مینمایند و میلیونها تن از آنان حتی در رویای خود نیز نمیبینند که روزی را بدون مصرف این داروها آغاز نمایند. در واقع مصرف مکملهای ویتامین برای سلامت و تندرستی مانند این است که برای ایجاد تصویر بهتر تلویزیون میلیونها وات برق اضافی به آن بدهید. زیرا ثابت شده است که ویتامینهای مکمل هیچگونه کار مفیدی انجام نمیدهند (مگر فردی که آن را مصرف مینماید از رژیم غذایی صحیحی برخوردار نباشد).
تنها نتیجهای که میتوان گرفت این است که افراد مصرف کننده به جهت اعتقاد بسیاری که به فوائد این مواد دارند در چنگال آن گرفتار میگردند. بیماریهای مرارت باری که امروزه به سبب مصرف ویتامینهای مکمل عارض میگردد احتمالا بیش از بیماریهایی است که بر اثر کمبود ویتامینها رایج است.
گروه دوم داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی: انواع بیشمار آسپیرین و مسکنهای ملایم
بیماران بیشماری در دنیا وجود دارند که مرتبا آسپیرین مصرف مینمایند و بدون آن احساس خلا دارند. اینگونه افراد معتقدند که قرصهای آسپیرین در مداوای سردردها موثر است و حتی از نظر آنان مصرف روزانه آسپیرین برای پیشگیری از سردرد نیز مفید است. آنان در چنگال منطق پوچ خود و آسپیرینی که آزادانه عرضه میگردد، گرفتارند.
گروه سوم داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی: داروهای سرماخوردگی و سرفه
این داروها از جمله انواع گوناگون داروهائی که گرفتگی بینی را باز میکند و در بازار آزادانه عرضه میگردد اعتیاد آور میباشند زیرا همان عوارضی را که برای رفع آن مصرفمیشوند به وجود میآورند. بیمار، ناآگاه از اینکه گرفتگی بینی وی به وسیله همان داروی مورد استفادهاش به وجود می آید به مداوای خانگی خود ادامه میدهد و به این ترتیب گرفتگی بینی و نیاز به دارو همچنان ادامه مییابد.
گروه چهارم داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی: داروهای ملین
مردم بیشماری در سراسر این جهان «متمدن» پیوسته داروهای ملین مصرف مینمایند و با دستگاه دفع بدن خود همان گونه که با بچه های بازیگوش و سگهای تربیت نشده برخورد می گردد رفتار مینمایند، بدینگونه که برای تنبیه دستگاهی که خوب عمل نمیکند، مقدار زیادی داروی ملین میبلعند. مشکل این است که بسیاری از ملینهایی که بدون تجویز پزشک در اختیار بیماران است آنچنان تاثیر فزایندهای دارد که عضلههای معده در چنگال اعتیاد به آن گرفتار میشود، نتیجه این که به مجرد قطع مصرف داروی ملین، یبوست عارض میگردد و طی مدت کوتاهی دستگاه دفع مدفوع که طبیعی و سلامت بوده است کاملا به کمک دارو متکی میشود و بدین ترتیب دستگاه دفع فرد به داروهای ملین معتاد میگردد.
گروه پنجم داروهای اعتیاد آور غیر تجویزی: داروهای حاوی کافئین
اکثر مردم کافئین مورد نیاز خود را از نوشیدنیهای گرم مانند، قهوه، چای، کاکائو و یا نوشابههای گازدار تامین مینمایند. اما تعداد بسیاری از محصولات داروئی در پیشخوان داروخانهها بدون مجوز عرضه میگردد که کافئین نیز دارد. کافئین محرک سیستم مرکزی اعصاب میباشد و دارای آثار جسمانی بسیاری است، فشار خون و طپش قلب را بالا میبرد، ترشحات اسیدی معده را افزایش میدهد و فعالیتهای ذهنی را روشن تر و سریعتر مینماید. کافئین مخدری قوی و بالقوه خطرناک است که اگر بیش از اندازه مصرف شود امکان دارد که به نابودی فرد بیانجامد افزون بر این بدون هیچگونه تردید ماده مخدر بسیار اعتیادآوری است و میلیونها انسان در چنگال اعتیاد انواع گوناگون آن اسیر میباشند.
جمع بندی مرکز سم زدایی لاکچری فرمانیه
افزایش دانش روز افزون در حوزه بیماری اعتیاد باعث میشود تا نیاز به شناخت آن توسط خانوادهها بیشتر احساس شود. در چند مقاله قبلی کمپ ترک اعتیاد فرمانیه سعی کردیم انواع مواد اعتیاد آور را بررسی کنیم. هدف ما از این سری از آموزشها آگاه سازی جامعه نسبت به انواع مواد مخدر، محرک و در کل اعتیاد آور بوده است. البته لازم به ذکر است که ممکن است بسیاری از افراد به موارد دیگری مانند کار، غذا و یا حتی ورزش نیز اعتیاد داشته باشند که این موضوعات در حوزه فعالیت مرکز سم زدایی ما نیست.
هدف ما کمک به افزایش آگاهی در مورد بیماری اعتیاد است. خوشحال میشویم نظرات خود را از طریق تلفنهای کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه، کانال اینستاگرام و تلگرام این مرکز به گوش ما برسانید.
اعتیاد به داروهای تجویزی
بسیاری از اعضای خانواده به مصرف داروهای تجویزی معتاد شده باشند. داروهایی که پزشکان برای رفع نوعی بیماری برای ما تجویز میکنند ممکن است باعث بروز اعتیاد در ما شوند.
جای تردید نیست که دارویی برای تجویز وجود داشته باشد و بیماری در گوشهای از جهان به آن اعتیاد پیدا نکرده باشد. مسئله این است، هنگامی که پزشک نسخهای به بیمار میدهد، عمل وی تحت تاثیر احساسات و نیروهای بسیار دیگری قرار می گیرد.
بیمار طبیعتا میخواهد بهبود یابد و همانگونه که دارو را پذیرا میشود به روش و احساس پزشک نیز پاسخ مثبت میدهد و نیز ممکن است خاصیت دارو و یا هدف پزشک را در تجویز آن سوء تعبیر نماید. بیمار امکان دارد به خواصی از دارو معتقد گردد که اصلا وجود ندارد و به کیفیت دارو شناسی بنا به تصور خود واکنش نشان دهد. اما دارو است که نهایتا او را معتاد خواهد کرد.
چه نوع داروهایی ممکن است اعتیاد آور باشند؟
در نظر داشته باشید این نوع داروها صرفا از نوع داروهای مرفین دار و یا از خانواده بنزودیازپام یا ترکیبات داروئی باربی چوریت نیستند. حتی ممکن است یک داروی آنتی بیوتیک نیز باعث ایجاد اعتیاد در یک فرد مستعد شود.
به عنوان مثال اگر بیمار معتقد باشد که در پیشگیری از حمله قلبی دارو به کمک او میشتابد، امکان دارد که به دارو اعتیاد پیدا کند. همینطور که اگر بیمار معتقد باشد که با مصرف آنتی بیوتیکها از خطر هر گونه عفونت خطرناک یا ناتوان کننده دور میشود، ممکن است که در چنگ آنتی بیوتیک ها بیفتد. گاه این اعتیاد سادهی روانی، امکان دارد که با اعتیاد جسمانی شدید نیز توام گردد. اینگونه اعتیاد علاوه بر سردرگمی، خطراتی را به وجود میآورد.
بیمارانی را در نظر بگیرید که برای مداوای آسم داروی کروتی کستروید مصرف مینمایند. اینگونه دارو تاثیر به سزایی بر شرایط بیمار میگذارد و احتمال دارد که بیمار به آن وابسته گردد و مایل نباشد که مصرف آن را متوقف نماید، زیرا میترسد که بیماری آسم به وی بازگردد. افزون بر اعتیاد روانی، امکان دارد که دارو سبب اعتیاد جسمانی گردد. ترکیبات کرتی کستروید اگر به شکل دارویی آن صرف شود، بر توانایی بدن در تولید استروید طبیعی تاثیر منفی میگذارد. معنای این تاثیر منفی این است که اگر ترکیبات دارویی کرتی کستروید برای مدتی طولانی مصرف گردد بدن از نظر فیزیکی حقیقتا به ادامه مصرف دارو وابسته میگردد. در حالیکه اکثر پزشکان این توجه را دارند که بیمارانشان داروهای استروید را هربار فقط برای چند روز مصرف نمایند، میلیون ها بیمار مبتلا به آسم، درد مفاصل ورزشکاران به اینگونه مصرف دارویی اعتیاد دوگانه ای پیدا کرده اند.
از دیگر داروهای تجویزی اعتیاد آور، بایستی داروهایی که در مداوای هورمونی زنان و به منظور جلوگیری از یائسگی مصرف میگردد نام برد. بیماری که این دارو را مصرف می نماید مایل نیست که آن را متوقف نماید زیرا این دارو علائم یائسگی را از بین میبرد و او را وادار می نماید که از نظر جسمانی احساس جوانی و تندرستی نماید. این دو احساس برای هر زنی باعث افتادن در دام اعتیاد میشود و اگر پزشک مربوطه از خود ضعف نشان داده، نخواهد تجویز این دارو را تحت کنترل در آورد بیمار به چنگال قوی اعتیاد گرفتار میگردد.
تجربه کمپ ترک اعتیاد فرمانیه در مورد داروهای تجویزی
تجربه مرکز ترک سوء مصرف مواد فرمانیه که به کمپ ترک اعتیاد VIP شمال تهران معروف است، نشان میدهد بسیاری از افراد مصرف اینگونه داروها را اعتیاد آور نمیدانند اما در دام آن گرفتار شدهاند. پیشنهاد کمپ فرمانیه این است که اگر یک بار دیگر با پزشک خود در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنید، مشورت نمایید. به پزشک خود بگویید که هر دارو را چه مدتی است مصرف میکنید و این دارو برای چند روز مصرف برای شما تجویز شده بود. با این کار پزشک شما میتواند به شما کمک کرده تا شما از این اعتیاد ناخواسته رهایی یابید.
تجویز اشتباه و بی رویه دارو، دلیل اعتیاد بسیاری از افراد
طبق تحقیقات کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه (متخصص در ترک گل ) از دیگر عوامل موثر در افزایش اعتیاد سالهای اخیر، نقش حرفه پزشکی بوده است. در این روند یکی از طنزهای واقعی قرن بیستم این حقیقت است که در حرفه پزشکی تخصصی گسترده برای رویارویی با مشکلاتی که بیشتر خود مسبب آن بوده، بوجود آمده است. بخش کوچکی از مسئلهی اعتیاد، در ارتباط با حرفه پزشکی، ناشی از تامین عمدی و بیرحمانه مواد مخدر برای سودجوئی بوده است، اما بخش بزرگتر آن حاصل بی دقتی و ناآگاهی است. پزشکان با ایفای نقشی مهم در ایجاد جوی که در آن ارزش قرصها و هرگونه داروئی بیش از واقع تلقی شده، در شیوع و گسترش اعتیاد سهمی موثر داشته اند.
میزان نقش پزشکان در پدید آمدن مشکل اعتیاد
از دیدگاه کمپ ترک اعتیاد فرمانیه برآورد میزان دقیق نقشی که پزشکان در پدید آمدن مشکل اعتیاد به مواد مخدر در جامعهی مدرن ما داشته اند غیر ممکن است. اگرچه عوامل بسیار زیادی در پیدایش اعتیاد دخالت دارد، اما اهمیت نقش پزشکان با بررسی چگونگی ایجاد مشکل هروئین در انگلستان در سالهای 1960 بخوبی نشان داده شده است. در آن هنگام که تعداد نسبتا کمی معتاد به هروئین در انگلستان وجود داشت بجز چند مورد هیچکس با این مشکل برخورد جدی نکرد. نظام پزشکی انگلستان (یعنی پزشکانی که سخنگوی حرفهی پزشکی برای همگان میباشند) نیاز واقعی و مبرم به برخوردی جدی و ویژه با این معضل اجتماعی را در نیافت.
پزشکان انگلیسی علیرغم اینکه در کشورهای دیگر قدمهائی سازنده برای کنترل عرضه ی هروئین از سوی مراکز تخصصی برداشته شده بود، بر حفظ آزادی خود در تجویز دارو اصرار داشتند. آنان معتقد بودند که اگر پزشکان مقداری معین و دقیق از هروئین مورد نیاز به معتادان تحت مداوای خود تجویز نمایند، مشکل را به آسانی می توانند کنترل نمایند. امتیاز اصلی این روش آن بود که پزشکان می خواستند قاچاقچیان بازار سیاه را دور از کشور نگهدارند بدین معنا که اگر معتادین به هروئین بتوانند مقدار مواد مورد نیاز خود را بدون مانع بدست آورند، انگیزهای برای قاچاقچیان برای ورود به کشور انگلستان باقی نمیماند. (در واقع تعداد معتادین آنقدر کم بود که به هرحال انگیزهای برای ورود قاچاقچیان وجود نداشت). نقطه ضعف شیوه یاد شده این بود که تعیین مقدار مناسب برای معتادین منوط به تشخیص پزشکان گردید و همین سبب شد که سیستم از هم پاشیده شود.
گروه نسبتا معدود پزشکان انگلیسی که آمادگی لازم برای برخورد با معتادین هروئین داشتند قادر به چنین قضاوت دقیقی نبودند و برخی دیگر به علت سودجوئی یا بیدقتی و یا صرفا ساده اندیشی بیش از اندازهی لازم تجویز میکردند. آنان دقت یا مهارت برای ایجاد همدلی و ارتباط با بیماران خود را نداشتند و برای رفع تکلیف از خود به راحتی نسخه های تجویزی خود را میان آنان توزیع مینمودند.
نمونه ای از تجویز اشتباه دارو که باعث اعتیاد در انگلستان شد
پزشکانی که برای معتادین انگلیسی دارو تجویز می نمودند محدود به پنج الی شش نفر بود و مطب آنان عمدتا در خیابان هارلی و خیابانهای اطراف آن قرار داشت. این پزشکان با تجویز مقدار بسیار زیاد هروئین که بیماران آنان را قادر به فروش مقدار مازاد بر نیاز می نمود، در پیدایش مشکل اصلی هروئین در انگلستان نقش مساعدی داشتند. در خلال مدتی بسیار کوتاه تعداد معتادین به هروئین در لندن چند برابر گردید و زمانی که مقامات به چاره اندیشی برآمدند و مانع از تجویز آزادانه هروئین توسط پزشکان شدند زمینه برای ورود قاچاقچیان بازار سیاه کاملا آماده بود.
کمیته بر این که خود نهایتا مسئولیت ارائه ی لایحه سوء بهره برداری از مواد مخدر را داشت در سال 1970 گزارش نمود که از مجموع 46 کیلوگرم هروئین که برای مداواهای پزشکی در طی سال 1960 مصرف شده بود در حدود 42 کیلوگرم فقط توسط شش پزشک تجویز گردیده بود. تجویز این مقدار هروئین عمدتا توسط پزشکانی که به طور خصوصی مداوا می نمودند، انجام گرفته بود، اما تمام آن هروئینها برای سودجوئی و اخاذی تجویز نشده بود، بلکه بسیاری از پزشکان دست اندرکار بدون شک معتقد بودند که با در اختیار گذاردن مواد مخدر، به معتادین کمک می نمایند و بعضی دیگر نیز از ترس معتادین به تجویز هروئین می پرداختند.
گسترده شدن مشکل تجویز اشتباه پزشکان از نگاه کمپ ترک اعتیاد فرمانیه
تجویز بیش از اندازهی هروئین به ویژه در سالهای 1960 قابل سرزنش بود، اما مشکلات مشابه دیگری در پی آن پدیدار شد که این ضعف را بیشتر آشکار نمود و در واقع مسئله در سطح کشور گسترش یافت. در سالهای 1960 پزشکانی که در تجویز هروئین زیاده روی می کردند جملگی در مرکز لندن، طبابت داشتند. (مطب اکثر آنان واقع در خیابان هارلی بود) اما امروز اگرچه پزشکانی در بخش مرکزی لندن هنوز به افراط در تجویز می پردازند، مشکل به استانها و اکثر شهرهای انگلستان نیز کشانیده شده است و در اکثر شهرهای انگلستان احتمالا یک یا دو پزشک را می توان یافت که این قرصهای خطرناک را آزادانه و بی رویه توزیع می نمایند. هر از گاهی در روزنامههای کشور داستانهایی غالبا با ذکر نام و آدرس انتشار می یابد. داستانهایی که به چاپ می رسد ندرتا آموزنده است و معمولا به معتادین میگوید که چگونه و از کجا می توانند مواد مورد نیاز خود را به قیمت مناسب بدست آورند.
در سال 1982 پزشکی را که تا 10هزار تجویز خصوصی در سال داشته و برای هر یک از تجویزهای خود به طور متوسط 10 پوند حق ویزیت دریافت کرده است از کار در حرفه پزشکی برکنار نمودند. همچنین شورای عمومی پزشکی مطلع گردید که سه نفر از بیماران وی بر اثر تزریق محلولی از تریاک مصنوعی به خود، جان سپرده اند. این پزشک بخصوص، یکی از هزاران فروشندهای نبود که در یک خیابان فرعی مواد مخدر رد می کند، وی عضوی از مقامات بهداشتی ناحیه خود و نایب رئیس کمیتهی خدمات اجتماعی محلی و رئیس هیات امنای محل و از مشاوران آن منطقه بوده است.
شورای عمومی پزشکی همواره بر پزشکانی که حریصانه و افراط آمیز به تجویز مواد مخدر میپردازند نمیتازد. در نوامبر سال 1984 گزارش شد که معتادین هروئین گروه گروه به مطب پزشکی در بیرمنگام مراجعه مینمایند زیرا وی مواد مخدر را به آسانی تجویز می نماید. طبق گزارش مزبور این پزشک مواد مخدر را در ازاء 7 پوند ویزیت دارو تجویز مینمود، اما پزشک مزبور از لیست پزشکان مجاز اخراج نگردید، بلکه تنها از طبابت عمومی منع شد، اما برای ادامه کار خود در بیمارستان مجاز شناخته گردید.
جای شگفتی نبود که در تداوم این نوع روشها، در دسامبر 1982 اچ بی اسپیر رئیس بازرسی بخش مواد مخدر وزارت کشور در لندن اعلام داشت که ریخت و پاشهای ناشی از تجویز بی رویه پزشکان در سالهای متمادی عامل اصلی گسترش بازار قاچاقچیان داروهای کنترل شده در انگلستان بوده است.
مشکلات وابسته بر تجویز بیش از اندازه و یا اشتباه پزشکان
در حالی که تجویز افراط آمیز مواد مخدر تاثیر بسزایی بر گسترش ابعاد مشکل هروئین در انگلستان داشته است، تجویز بیش از اندازه داروهای دیگر به خصوص داروهای آرام بخش و قرصهای خواب آور نیز نگرانیهای دیگری را مانند بحرانهای ناشی از ترکیبات داروئی باربی توریت و بنزودیازپام پدید آورده است. عامل اصلی گسترش مشکل در ارتباط با داروهای مزبور این بوده که پزشکان همواره برای برخی از نابسامانیهای اجتماعی در پی راه حلهای پزشکی بوده اند. پزشکان به طور سنتی چنین آموخته اند که برخورد ذهنی ساده و مستقیمی با موضوع داشته باشند. آنها شروع تمام ناهنجاریها و اختلالات را ناشی از غیر طبیعی بودن شرایط بیولوژیکی، شیمیایی یا الکتریکی دانسته و استفاده از دارو را راه حل آن میپندارند.
درد این است که بسیاری از عوارضی که بیماران را با خود به سوی کلینیکهای پزشکی میکشاند، به سبب مشکلات اجتماعی است که دارو هیچگاه نمی تواند پاسخگوی آنها باشد، اگرچه پزشکان به فردی که مشروبات الکلی میآشامد هشدار میدهند که مصرف الکل برای رهایی از ناملایمات زندگی خطر آفرین است (زیرا اعتیاد به الکل اغلب اینگونه شروع می شود)، اما خود، داروهایی مانند ترکیبات باربی توریت و بنزودیازپام را برای بیمارانی که عوارض جسمی درونی آنان ناشی از مسائل اجتماعی است تجویز مینمایند در حالی که در اینجا هم هیچ راه حل دارویی وجود ندارد.
تاثیر داروهای ضد اضطراب در اعتیاد افراد از دیدگاه درمانگران مرکز ترک اعتیاد فرمانیه
دارویی که به طور کلی مفید باشد، اعتیاد را برای مصرف کننده آن اجتناب ناپذیر میسازد، زیرا بیمار در مییابد که به مجرد قطع مصرف، علائم اصلی بیماری او از نو شروع می شود و لذا به مصرف دارو ادامه میدهد.
از این رو هر دارویی که برای مداوای اضطراب نیز تجویز میشود در صورت تاثیر بایستی اعتیاد آور باشد.
جای دیگر تاسف اینکه با مصرف دارو احتمال اینکه بیمار بتواند مشکل خویش را حل نماید نیز کاهش مییابد. پزشک با تجویز داروی ضد اضطراب و کرخ کردن ذهن و کند نمودن روند فکری بیمار (کاری که تمام داروهای ضد اضطراب انجام می دهد)، توان وی را در برخورد با مسائل مخدوش می سازد و بدین ترتیب تله اعتیاد تنگ تر و تمام عیارتر می شود و دایره اعتیاد بیمار به دام اسارتی منتهی می گردد که غالبا هیچگونه رهایی از آن وجود ندارد.
اکثر ما اگر بدانیم دوستمان عصبی و نگران است او را به صرف یک مشروب الکلی فرا میخوانیم و در حالی که این روش را قلبا درست نمیدانیم اما آن را از سر لطف انجام میدهیم. این دقیقا همان چیزی است که در کلینیکهای پزشکان از دهها سال پیش رخ داده با این تفاوت که به جای آنکه پزشک بیمار خود را در یک شب خوش با دعوت به نوشیدن مشروب الکلی به بیخبری و فراموشی بخواند با تجویز دارو وی را به یک حال خوش و بی خیالی به مدت یک ماه دعوت می نماید.
نکاتی مهم از دیدگاه اشتباه بعضی پزشکان در زمینه اعتیاد
به گفته محققان کمپ ترک اعتیاد خصوصی فرمانیه نکته شگفت انگیزتر در تجویز دارو برای مداوای اضطراب این باور پزشکان است که روزی دارویی به بازار خواهد آمد که فارغ از اعتیاد آوری، اثر بخش خواهد بود. این نکته نشانگر ناآگاهی پزشکان از روان انسان است که خود باید همگان را نگران سازد. زیرا تنها دارو نیست که موجب پدید آمدن اعتیاد می گردد. بلکه ترکیبی از دارو و نیازهای فردی و شرایط محیطی بیمار در این روند سهیماند و از این سه شاید طبیعت دارو کمترین نقش را داشته باشد.
پزشکان باید این نکته را همواره مد نظر داشته باشند که غیر ممکن است بتوان داروی موثری برای رهایی از اضطراب ساخت که خود اعتیاد آور نباشد.
فاجعه دیگر ناشی از گرایش پزشکی مدرن به داروهای آرام بخش، سرایت آن گرایش به بیماران است. این روزها مردان و زنان بی شماری با صراحت میگویند که هیچ نیازی برای رنج بردن از ترس، اضطراب، نگرانی یا حتی نارضایتی وجود ندارد. بسیاری از روزنامهها و مجلات نیز مردم را به این باور تشویق کرده اند که تغییرات ناخواسته در حالات و خلق و خوی شان را میتوانند با داروهای موثری که در بازار است مداوا نمایند.
در نتیجه پزشکان از سوی بیمارانی که انتظار مداوایی معجزه آسا دارند، تحت فشار قرار میگیرند و چون هیچگونه راه حل دیگری وجود ندارد، پزشکان تنها به تجویز داروهای موجود متوسل میشوند و آن هم داروهای ضد اضطراب است که به مقدار بیشتر و بیشتر تجویز آنها را ادامه میدهند. به این گونه جامعه پزشکی بزرگترین مشکل اعتیاد به دارو را در تاریخ جهان بهوجود آورده است.
استقبال بسیار زیاد فرد از داروهای تجویزی و افزایش تقاضا برای دارو
امروزه استقبال از تمام داروهای تجویزی بسیار زیاد است. علیرغم بیمها و نگرانیهای اخیر در مورد داروها، اکثر مردم تقریبا مطمئن اند که داروهای تجویزی بی خطر هستند و بسیاری احتمالا بر این باورند که هر چه توسط پزشکان تجویز شود هیچگاه مخدر نیست.
در واقع تقاضا برای دارو در 10 سال اخیر آنچنان سریع رشد یافته که پزشکان مجبور به کاربرد روشهای موثرتری در تجویز دارویی گردیده اند. برای نمونه بسیاری اکنون مصرف داروهای ضد اضطراب و خواب آور را در یک نسخه برای بیمار تکرار می کنند. بدین معنی که بیمار می تواند بدون مراجعه مجدد به پزشک به مقدار زیادی از قرص دست یابد و یا با یک تلفن و یا یک نامه می تواند به منشی پزشک مراجعه نموده و نسخهای دریافت نماید و یا نسخه را توسط پست تحویل گیرد. تجویز مکرر داروهای جدید یکی از دلایل اصلی وجود این همه معتاد کنونی است.
آنچه که امروزه نویسنده را از نقش حرفهی پزشکی در اعتیاد مدرن به مواد مخدر میهراساند، این است که به نظر می رسد اعتیاد به عوض کاهش رو به گستردگی است. علیرغم اینکه شواهد بی شماری گواه بر این است که داروهای تجویزی جدید اعتیاد آور نیستند اما آنها غالبا اعتیاد آورند و بسیاری از پزشکان نیز بدون استثناء به داروهای جدید گرایش دارند و ادعاهای تولید کنندگان دارو را بدون هیچگونه تردید می پذیرند. تنها دلیل احتمالی این روش آن است که همانقدر که بیماران به خوردن داروها معتاد شدهاند، پزشکان نیز به تجویز آنها اعتیاد دارند، آنها به تجویز داروها تنها به یک دلیل خیلی مهم معتاد شدهاند و آن این است که نمیدانند غیر از این چه باید بکنند.
آموزش برای تجویز صحیح دارو و جلوگیری از اعتیاد فرد به دارو
این روزها پزشکان، بسیاری از اوقات طبابت خویش را صرف مبارزه با مسئلهای مینمایند که هیچگاه برای برخورد با آن آموزش ندیدهاند. آموزش اکثر آنها منحصر به مداوای بیماریهای جسمی و عوارض آن بوده اما امروزه غالب بیمارانشان با مسائل روانی و علائم و آثار ذهنی روبرو هستند. پاسخ سنتی پزشکی برای مسائل جسمانی تجویز دارو است تا همین صد سال پیش به بیشتر پزشکان در صورتی برای مداوای بیماران حق ویزیت پرداخت میشد که دارویی تجویز کرده باشند. برای مسائل جدید روانی و نیز علائم جسمانی حاصل از تنش و فشار راه حلهای مناسبی وجود ندارد، اما پزشکان تنها دارو را تجویز میکنند زیرا کار دیگری از دستشان بر نمیآید.
نیاز پزشکان به تجویز آنان را این چنین علاقمند به حفظ حق تجویز دارو برای خود نموده است از این رو بدون سر نسخه اصلا قادر به کار نیستند و به سبب همین ترس است که در مقابل هر که بخواهد آزادی آنان را در تجویز محدود ساخته به حریم آن تجاوز نماید با تمام نیرو مقاومت مینمایند. بدون شک این بیم خود منجر به اعتیاد بیشتر مواد مخدر در سالهای آینده خواهد گردید. تنها کاری که سازمانهای داوطلب و دیگر افرادی که حرفه آنان به نوعی مرتبط با درمان بیمار میگردد، می توانند انجام دهند حل این معضل به شایسته ترین وجه ممکن است.
بهترین امید برای آینده این است که بیماران هر چه بیشتر، از گرایش به پاسخهای دارویی در حل مسائل اجتماعی و ذهنی خود امتناع ورزند. به پذیرش دارو هرچه کمتر تمایل داشته و به طبقه بندی و تجزیه و تحلیل مشکلات خود علاقه و گرایش بیشتری بیابند، بیاموزند که هرچه بیشتر و کاملتر از قدرت شگفت انگیز خود درمانی بدن استفاده نمایند و همواره مترصد پذیرش راه حلهای غیر داروئی باشند.
ترکیبات داروئی باربی چوریت (باربی توریت)، ماده اعتیاد آور مرگ آور
مرکز ترک اعتیاد فرمانیه در ادامه این مقاله ماده اعتیاد آور دیگری به نام باربی چوریت - که تشنج آور و بعضا مرگ آور است - به همراه علائم اعتیاد و ترک اعتیاد آن را معرفی می کند.
تاریخچه تولید باربی چوریت
اسید باربی چوریت نخستین بار در سال 1864 توسط آدولف فن بایر که در آن هنگام به عنوان یک شیمیدان محقق در شهر "گنت" اشتغال داشت تولید شد. در بیان علت نامگذاری این دارو داستان های گوناگونی گفته شده است، اما آنچه که برای نویسنده جالب تر است آن است که می گویند بایر در جشنی که به مناسبت یکی از اکتشافات او با شرکت گروهی از مقامات محلی در روز باربارای مقدس در یکی از میکده های اطراف ترتیب یافته بود شرکت نمود و اگرچه صحت این داستان در اصل مشکوک است اما داستان جالبی است.
از آن هنگام به بعد بیش از 25،000 نوع باربی چوریت تولید شد که نزدیک به 500 نوع آن برای مصرف به بازار عرضه گردید. این داروها معمولا برای کمک به افراد عصبی، مضطرب، هیجان زده و یا به عنوان قرص های خواب آور برای افرادی که از بی خوابی رنج می بردند تجویز می گردد و بدون هیچ شک و تردید آرام بخش های موثری می باشند.
نخستین نشانه های مشکل باربی چوریت
در اوایل دهه 1950 هنگامی که نویسنده ای در کتاب خود اعتیاد بیماران را به داروهای باربی چوریت جدی تر از اعتیاد به مرفین دانست برای اولین بار مصرف باربی چوریت به عنوان مسئلهای جدی مطرح گردید. محققین مرکز تحقیقات خدمات بهداشت عمومی برای اعتیاد در ایالت کنتاکی آزمایشات مهمی را بر روی پنج تن داوطلب به عمل آوردند که طی آن قطع دارو تنها پس از سه ماه مصرف، عوارض روانی، تشنجات حمله ای و دیگر عوارض جدی را به دنبال داشت.
تا سال 1970 آشکار گردید که صدها نفر به باربی چوریت معتاد می باشند. دکتر "اف، اُ، ولز" که در شهر ایپس ویچ سکونت داشت، در مجله پزشکان عمومی کالج سلطنتی انگلستان در سال 1973 تحت مقاله ای تشریح نمود چگونه او و همکارانش تصمیم گرفتند که به استثناء مورد بیماران معتادی که در صورت نرسیدن این دارو دچار تشنجات بدنی می شوند و موجب خطرات جدی خودکشی در میان آنان می گردد، برای هیچ مداوای دیگری آن را تجویز ننمایند. گفته شد که در ایالات متحده باربی چوریت ها سالیانه موجب مرگ 10،000 نفر می گردد، در حالی در سال 1972 این مواد موجب خودکشی 1000 نفر در کشور انگلستان گردید. یکی از روانپزشکان در ایالات متحده موفق شد که برای مداوای معتادینی که بیش از پنجاه سال سن داشته و مبتلا به فراموشی و گیجی بودند به روش مداوائی دست یابد و آن هم رهانیدن آنان از چنگال اعتیاد به باربی چوریت ها بود. تعداد روز افزونی از پزشکان جهان آزمایش انجام شده در شهر لکسینیگتون را تائید کردند و اثبات نمودند که ترکیبات داروئی باربی چوریت بالقوه اعتیاد آور و داروهائی خطرناک میباشند.
در سال 1975 گفته می شد که در انگلستان 500،000 نفر به طور منظم ترکیبات باربی چوریت مصرف می نمودند که 100،000 نفر از این تعداد به آن اعتیاد داشتند. متخصصین دریافتند که ترکیبات باربی چوریت اگرچه در ابتدا مانند الکل تاثیر موقت دارد، اما موجب انهدام شخصیت و ایجاد حالت ترس و وحشت می گردد. با وجود این هزاران پزشک عمومی هنوزم برای بیمارانی که مشکل بی خوابی داشتند و یا برای آرامش اعصاب خود مایل به مصرف دارو بودند، به تجویز ترکیبات باربی چوریت مبادرت می ورزیدند و در نتیجه در اواسط سال 1970 هنوز ترکیبات باربی چوریت معمول ترین داروهائی بودند که به منظور مداوای ترس و فراموشی تجویز میشد.
جلوگیری از مشکلات
در اواخر سال های 1970 مبارزه نسبتا موفقیت آمیزی علیه ترکیبات داروئی باربی چوریت در کشور انگلستان جریان داشت، که توسط گروه کوچکی از پزشکان مصمم سازمان یافته بود و هدف این پزشکان مبارزه ای علیه مصرف ترکیبات داروئی باربی چوریت و محدود نمودن مصرف آن بود که به اختصار جلوگیری نامیده شد این تلاشها به تدریج اهداف یاد شده در میان اعضای حرفه ای پزشکی کمک نمود و نتیجه کار این بود که تجویز سالیانه ی این دارو در انگلستان به 500،000 محدود گردید. در نتیجه بعضی از معتادینی که از دسترسی به قرص های باربی چوریت محروم ماندند به بازار سیاه روی آوردند و کاهش این مواد موجب افزایش واردات غیر قانونی هروئین شد. اما دیگر معتادانی که با پزشک خانوادگی خود همکاری نمودند مصرف ترکیبات باربی چوریت که دیگر از نظر پزشکان قدیمی، از رده خارج شده بود را قطع کرده و به ترکیبات داروئی بنزودیازپام که داروی آرام بخش روز محسوب می شد روی آوردند.
در اوایل سال های 1980 تعداد پزشکانی که ترکیبات باربی چوریت تجویز می نمودند همچنان رو به کاهش بود و تا سال 1984 تعداد نسخه های تجویزی مصرف ترکیبات باربی چوریت برای افرادی که قبلا این دارو را مصرف نکرده بودند به 76،000 کاهش یافت. با این حال هنوز هزاران تن مصرف کننده معتاد به باربی چوریت به طور مرتب این دارو را از طریق تجویز پزشک خانوادگی خود دریافت می دارند. در ژانویه 1985، هنگامی که ابعاد مسئله در انگلیس شدیدا کاهش یافته بود، دولت بسیاری از ترکیبات باربی چوریت را تحت شمول مقررات تجویزی قانون سوء استفاده از داروها مصوب سال 1973 قرار داد.
مقررات جدید از طرف کارخانجات سازنده بنزودیازپام با هیجان استقبال گردید و چند روز بعد از به اجرا در آمدن آن، یکی از سازمان های پزشکی انگلستان از طریق انتشار آگهی بازرگانی یک صفحه ای در نشریات، پزشکان را از این تغییر آگاه نمود و طی این آگهی تبلیغاتی به این نکته اشاره شد که مقررات جدید موجب می شود که پزشکان عمومی وقت بیشتری صرف نمایند و به پزشکان خاطر نشان نمود که در تجویز ترکیبات باربی چوریت نام دارو به طور کامل با جوهر نوشته شود. در همان شماره روزنامه یکی از ترکیبات داروئی بنزودیازپام پس از گذشت ده سال تجربه کلینیکی به عنوان مخدری موثر معرفی گردید و مطالعات سه گانه ای که برای ارزیابی داروی جایگزین ترکیبات باربی چوریت انجام شده بود به نحوی مبالغه آمیز عنوان شد. از مطالعات یاد شده دو بررسی در سال های 1975 و 1976 انجام یافته است که نتایج آن ها در ژورنال تحقیقات پزشکی انتشار یافت. همان گونه که در کتاب "پزشکان کاغذی من" که در سال 1977 منتشر گردید آمده است جای شگفتی است که این نشریه در ازای دریافت مبلغی اجازه انتشار آگهی را در صفحات مقالات خود می دهد. در سال 1975 مبلغ دریافتی برای هر صفحه 85 پوند بود که برای انعکاس یک موضوع علمی مستدل مبلغ ناچیزی است.
بدون شک زمان مصرف ترکیبات باربی چوریت در انگلستان سپری شده است و فقط تعداد نسبتا کمی از پزشکان مسن برای مداوای اضطراب و بی خوابی به تجویز آن ادامه می دهند. اعتیاد به ترکیبات داروئی باربی چوریت که در سال های دو دهه 1960 و 1970 مشکل بزرگی محسوب می گردید اکنون جای خود را به اعتیاد به ترکیبات بنزودیازپام داده است، اما در بسیاری از کشورها اعتیاد به ترکیبات باربی چوریت هنوز مشکل روز است.
علائم اعتیاد به باربی چوریت
معتادان به ترکیبات داروئی باربی چوریت پیوسته از عوارضی چون ارتعاش بدن، تندخوئی، حساسیت، تشنج، بی خوابی و اضطراب رنج می برند. آنان همچنین گاه از هوش می روند، به سختی تمرکز حواس می یابند، بیش از حد معمول مرتکب تصادفات با اتومبیل می شوند، گرایش عجیبی به زندگی مخفیانه و در انزوا دارند معتادان به این ماده، چنانچه به گونه ای غیر قانونی مواد مورد نیاز خود را خریداری نمایند، با مشکلات مالی دست به گریبان بوده و احتمالا به دزدی حتی از نزدیکان خود دست می زنند. به طور کلی عوارض جانبی معتادین به باربی چوریت مشابه معتادین به الکل است.
عوارض احتمالی در مصرف بلند مدت باربی چوریت
عوارض تشنج و اختلالات روانی از جمله افسردگی در مصرف کنندگان باربی چوریت شدت مییابد. مصرف بیش از حد باربی چوریت غالبا مرگ آور است و حتی یک بار مصرف اتفاقی میتواند موجب به مرگ شود.
عوارض ترک باربی چوریت
معتادانی که به ترک باربی چوریت روی میآورند، احتمالا به بی خوابی و کابوسهای شبانه مبتلا شده، بسیار مضطرب و حساس می شوند و از لرزش بدن رنج میبرند. آنها ممکن است به تشنج و حمله مبتلا شوند. به طور کلی عوارض ناشی از ترک باربی چوریت تقریبا مشابه با عوارض ترک الکل است. عوارض ناشی از ترک اعتیاد در معتادانی که مدت طولانی باربی چوریت مصرف نموده اند احتمالا بلافاصله پس از چند روز ظاهر میشود.
ترک اعتیاد باربی چوریت
پیشنهاد بهترین کمپ ترک اعتیاد در تهران در مواردی که باربی چوریت توسط پزشک تجویز شده است (به طور مثال به عنوان داروی خواب آور) و تهیه ی آن قانونی انجام می گیرد این است که پزشکتان را تغییر دهید. بسیاری از پزشکان تجویز بیش از حد باربی چوریت را رد می نمایند و در ترک اعتیاد معتقد به تقلیل تدریجی مصرف می باشند.
در مواردی که معتاد باربی چوریت مورد نیاز را به صورت غیر قانونی به دست میآورد، پیشنهاد این مرکز ترک اعتیاد این است که مشکل را با پزشک خود در میان گذارد و مطمئنا اعتراف صادقانه معتاد پاسخ دلسوزانه پزشک را در پی خواهد داشت.
از آنجا که ترک اعتیاد این داروی مخدر با عارضه حمله و غش توام است ترک باید تحت نظر مستقیم پزشک متخصص قرار گیرد.
نکته مهم در معالجه این است که قطع دارو از شخص معتاد یکباره انجام نگیرد بلکه مصرف بایستی به تدریج و در طی زمان تقلیل یابد. مقدار زمان لازم جهت ترک بستگی به میزان مصرف، مدت زمان اعتیاد و نوع باربی چوریت مصرفی دارد. به هنگام ترک باربی چوریت مانند انواع دیگر اعتیاد دانستن اینکه چرا اعتیاد شروع شده بسیار مهم است. اگر شرایط محیطی و فشارهای موجود تغییر نیابد، معتاد احتمالا پس از ترک دوباره به مصرف باربی چوریت روی خواهد آورد.
کمپ ترک مواد مخدر فرمانیه، بهترین کمپ ترک اعتیاد خصوصی در تهران:
تلفن: 02122290484 - 02122295499
همراه: 09106886964