کمپ ترک اعتیاد VIP: روش های پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر
برای پیشگیری از اعتیاد فرزندان خود به نکات ساده اما کلیدی که توسط کمپ ترک اعتیاد VIP فرمانیه ( مدرن ترین کمپ ترک اعتیاد ) برای شما آماده شده است عمل کنید و مطمئن باشید که میزان موفقیت شما در این امر افزایش چشمگیری خواهد یافت.
درباره مواد اعتیاد آور اطلاعات کافی کسب کنید
شما به عنوان پدر و مادر باید انواع مواد اعتیاد آور، نحوه مصرف آنها، علل و عوامل موثر در شروع اعتیاد و خطرات، عوارض و علایم مصرف مواد مخدر را بشناسید. شما به عنوان یک پدر یا مادر حداقل باید:
- انواع مختلف مواد مخدر و الکل را شناخته و خطرات مربوط به هر یک را بدانید.
- قادر به شناسایی لوازم مربوط به مصرف هر کدام از موادمخدر باشید؛ و بدانید که اصولا چه مواد مخدری در خیابان‌ها به آسانی خرید و فروش و مصرف می‌‍‌شود.
- نشانه‌های مصرف الکل و مواد مخدر را بدانید و نسبت به تغییرات رفتاری و ظاهری فرزندتان هوشیار باشید.
- بدانید که اگر فرزند شما مواد مخدر یا الکل مصرف کرده است، چه طور می‌توانید سریعا به او کمک کنید.
- جاهایی وجود دارد که شما می‌توانید از آنها اطلاعات مفیدی درباره‌ی الکل و مواد اعتیاد آور بگیرید؛ مانند دریافت مشاوره از مرکز ترک اعتیاد فرمانیه.
منظور ما از مواد اعتیاد آور، همه‌ی ترکیباتی است که باعث تغییر کارکرد مغز انسان به صورت هیجان، افسردگی، رفتار نابهنجار، عصبانیت و یا اختلال در قضاوت و شعور شود.
تمام مادران و پدران باید درباره‌ی مواد مخدر رایجی که ممکن است نوجوانان و جوانان مصرف کنند، اطلاعات کافی داشته باشند. آشنایی با نام‌های محلی و رایج مواد، شکل، روش مصرف و تاثیر آنها برای پاسخگویی به پرسش‌های فرزندانتان درباره مواد مخدر لازم است. باید به خاطر داشت که مصرف برخی مواد مخدر ابتدا با بروز حالت‌های خوشایندی همراه است بنابراین، نباید فقط در مورد جنبه‌های منفی این گونه مواد مخدر صحبت کرد. در صورتی که فرزندان شما جنبه‌های بظاهر مثبت آنها را از همسالان و دوستان خود شنیده و یا خود تجربه کرده باشند، گفته‌های شما را درباره ی جنبه‌های منفی مواد باور نمی‌کنند. والدین با آگاهی از همه‌ی خصوصیات مواد مخدر نه تنها می‌توانند مراقب و گوش به زنگ نشانه‌های مصرف این مواد باشند، بلکه می‌توانند راه صحیح مقابله با مواد مخدر را به فرزندان خود نیز یاد دهند.
رایج ترین مواد مخدر عبارتند از: (ماری جوانا، گراس)، حشیش (بنگ، حش، چرس)، تریاک، شیره، هروئین، مرفین، کوکائین، ال اس دی (اسید)، مواد استنشاق شونده (مثل اتر، چسب مایع، اَسِتون و... ) و استفاده نابجا از داروهایی مانند آسپرین یا استامینوفن کدئین دار، قرص‌های خواب آور و آرام بخش (دیازپام، اگزازپام و... ).
وسایل و اشیایی که در مصرف مواد مخدر به کار برده می‌شوند و یا به نوعی با مواد مخدر ارتباط دارند، نشانه‌های خوبی برای اعلام خطر به مادران و پدران هستند. بعضی از این وسایل عبارتند از:
- سیگار و کاغذ مخصوص پیچیدن سیگار (به موادی که از این طریق استفاده می شود «سیگاری» می‌گویند)
- پیپ، قلیان، زرورق و کاغذ آلومینیومی (فویل)
- شیشه‌های مربا با درب سوراخ شده
- گاز پیک نیکی کوچک، چراغ الکلی
- سوزن، سنجاق قفلی و چوب لباسی میله‌ای تغییر شکل یافته
- لوله‌ی خودکار، نی و شلنگ مخصوص کولر (به طور کلی هر آن چه که به شکل لوله‌ی تو خالی در آید و بتوان هوا را از داخل آن مکید مانند یک برگ کاغذ که به شکل لوله‌ی باریک در آمده باشد)
- برگ‌های سبز، دانه‌های گیاه توتون خارج شده از سیگار در جا سیگاری یا در جیب لباس‌ها
- وجود پول زیاد و وسایل زینتی گران قیمت.
مادران و پدران باید بدانند که مراقبت از فرزندان شان در برابر مواد مخدر و کنجکاوی درباره‌ی نشانه‌های مصرف این مواد، به معنای تفتیش و جست و جوی مداوم لوازم شخصی فرزندانشان نیست. توجه و مراقبتی که از سر محبت، همدلی و یاری رسانی باشد، به نقص حقوق انسانی فرزندان نمی‌انجامد.
تحقیقات کمپ ترک اعتیاد فرمانیه ( مرکز سمزدایی و مدرن ترین کمپ ترک اعتیاد ) نشان داده است که گاهی شک بی اندازه‌ی شما، نوجوانان را به جای دور کردن از مواد مخدر، به مصرف آن سوق می‌دهد! مادران و پدران با دیدن نشانه‌های هشدار دهنده باید به بهترین شکل با فرزندانشان رو به رو شوند. برخوردهای نادرست مانند ترسیدن، مضطرب شدن و رفتارهای خشونت آمیز و تهدید به تنبیه، اوضاع را بحرانی‌تر می‌سازد. در خواست راهنمایی از متخصصان، مددکاران، مشاوران، روانشناسان و پزشکان مانند مرکز ترک اعتیاد فرمانیه ممکن است بسیار کارساز باشد و در کنار آن باید برای نزدیک تر شدن اعضای خانواده و ایجاد روحیه‌ی همیاری و همکاری تلاش کرد.
مادران و پدران باید بدانند فرزندانشان کی و کجا ممکن است مواد مخدر را تهیه و از آن استفاده کنند:
- محل نگهداری سیگار و دارو در خانه
- هنگام خروج والدین در منزل و استفاده از خلوت بودن خانه
- هنگامی که فرزندشان درب اتاقش را بدون هیچ دلیل منطقی قفل کرده است
- هنگام اقامت طولانی در دستشویی یا حمام
- منزل دوستان جدید که فرزندشان از دادن اطلاعات در مورد آنها خودداری می‌کند
- پارکینگ منزل و مجتمع های مسکونی
- پارک‌های عمومی که بعضی از آنها هم محل مصرف است و هم جایگاه تهیه و توزیع مواد مخدر.
مهارت‌های تربیتی خود را افزایش دهید
والدین در پیشگیری از اعتیاد فرزندان خود نقشی اساسی دارند. شما می‌توانید مهارت‌های تربیتی خود را بازنگری کنید تا فرزندانی با اعتماد به نفس بالا تربیت کنید و به آنها مهارت‌های زندگی را بیاموزید. (توانایی نه گفتن، مهارت تصمیم گیری، مهارت حل مشکل، مهارت دوستیابی و... ).
با فرزندان خود صحبت کنید
قبل از این که فرزند شما اطلاعات مرتبط با مواد اعتیاد آور را به صورت غلط از اطرافیان خود کسب کند، خودتان این نکات را به او بیاموزید. به او بگویید مواد مخدر چه خطراتی دارند و عواقب اعتیاد چیست، معتاد کیست و علل مصرف کدام اند و... اما دقت کنید:
- عقاید خود را به زور به آنها تحمیل نکنید.
- قبل از رسیدن آنان به سن بحرانی این کار را انجام دهید.
- آنان را بیش از اندازه و به طور اغراق آمیز نترسانید.
- زمان مناسبی را به گفت و گو اختصاص دهید. زیرا فرزند شما ارزش نصایح شما را با ارزش زمانی که به آن اختصاص داده اید برابر می‌داند.
- هنگام صحبت فرزندتان، عکس العمل تندی نشان ندهید زیرا بدین ترتیب امکان مکالمات صمیمانه‌ی بعدی را از بین خواهید برد.
یک الگوی مناسب باشید
برای فرزند خود در زندگی روزانه یک الگوی مناسب باشید و برای او درستکاری، صداقت، تواضع و کلیه‌ی صفات مثبت را به نمایش بگذارید. «رطب خورده چون منع رطب کند؟» اگر شما بر خلاف آن چه می‌گویید عمل کنید، از فرزند خود نیز انتظاری غیر از این نداشته باشید. یک پدر معتاد چگونه می‌تواند راهنمای خوبی برای فرزندش باشد؟ «در رفتارهای خود بیش تر دقت کنید» شاید شما روزی با تمسخر به یک معتاد و یا صحبت کردن با لحن افراد معتاد، به فرزند خود پیامی نادرست منتقل کنید!
دقت داشته باشید که کودکان برای بدست اوردن اطلاعات پیوسته به رفتار بزرگسالان نگاه می‌کنند رفتارهای شما نفوذ چشمگیری بر فرزندان تان دارد. این نفوذ اغلب بدون اطلاع و آگاهی شما اتفاق می‌افتد. سیگار کشیدن اعضای خانواده، علاوه بر همانند سازی با فرد سیگاری (فراگیری)، موانع اولیه‌ی بروز این رفتار توسط نوجوان را زدوده و تجربه‌ی سیگار کشی را آسان تر می‌کند.
متاسفانه اغلب کودکانی که در خانواده‌های معتاد متولد می‌شوند و یا در این نوع خانواده‌ها پرورش می‌یابند، مصرف مواد مخدر توسط اعضای خانواده، برای شان امری عادی است و ترس از تجربه‌ی مصرف مواد در آنها از بین می‌رود. آن چه از نظر ما قابل توجه است عادی شدن و الگو شدن مصرف مواد در محیط خانواده است. چرا که این کار نگرش انحرافی سایر اعضای خانواده کمک می‌کند. البته نباید فراموش کرد که خوشبختانه گاهی اوقات هم مصرف مواد مخدر توسط والدین، در فرزندان تاثیر منفی می‌گذارد و ممکن است آنها را برای همیشه از مصرف مواد مخدر بیزار و گریزان کند.
فراموش نکنید که با پاداش دادن به نگرش‌های مناسب و ارائه ی خودتان به عنوان یک الگوی خوب، نقش مهمی در رشد نگرش‌های کودکان خود نسبت به هر موضوعی بازی خواهید کرد.
گوش کردن را بیاموزید
یادتان باشد که شما با صحبت کردن تنها به پنجاه درصد از وظایف خود عمل کرده‌اید. شما باید ارتباط خود را با فرزندتان به این طریق حفظ کنید: به حرف‌هایش خوب گوش دهید و بموقع صحبت کنید. فرزند خود را باگفتن این جملات که «چه قدر جالب!!! من این را نمی دانستم و... »به گفتن بیش تر تشویق کنید. به او بیاموزید که مسائل روزمره و عقاید خود را با شما در میان بگذارد. این سه نکته مهم را به خاطر داشته باشید:
- فضایی ایجاد کنید تا او احساس راحتی کند.
- با جملات مثبت، با لبخند و یا تکان دادن سر به او گوش دهید.
- با لحن خود و به کارگیری جملات تشویق کننده اشتیاق خود را به ادامه‌ی گفت و گو نشان دهید.
از قبل برای آموزش و جواب دادن به سوالات فرزند خود آماده باشید
شما می‌دانید که فرزندان تان کنجکاو هستند و سوالات درباره‌ی مواد مخدر دارند و طبیعتا آنها را با شما در میان می‌گذارند. مثلا ممکن است روزی فرزندتان از شما بپرسد که آیا تا به حال مواد مخدر را تجربه کرده‌اید یا خیر؟ شما باید برای این سوال از قبل آماده باشید. کارشناسان کمپ ترک اعتیاد فرمانیه معتقدند این فرصت بسیار خوبی است که شما علت عدم مصرف خود را به زبان سال‌های جوانی به وی منتقل کنید یا اگر مصرف کرده‌اید به او بگویید علت گرایش شما به مواد چه بوده است؟ چرا آن را کنار گذاشتید؟ حالا چه چیزهایی فهمیده‌اید که آن زمان نمی‌دانستید؟ و حالا چرا می خواهید که فرزندتان آن اشتباه را تکرار نکند؟ مسائل را بیش از اندازه تشریح نکنید زیرا این مساله کنجکاوی بیش تر او را بر می‌انگیزد.
به فرزندتان نزدیک شوید
جوانانی که با والدین خود احساس نزدیکی می‌کنند، کم تر از سایرین به مواد اعتیاد آور روی می‌آورند. حتما زمانی را به فرزند خود اختصاص دهید. به طور منظم و هفتگی با او برنامه ریزی کنید و به کارهای مختلف بپردازید. برای صحبت کردن، بعد از شام و قبل از خواب یا روزهای تعطیل بسیار مناسب است. جلسات خانوادگی برگزار کنید. در این جلسات کلیه قوانین و مسائل خانواده، مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. در این جلسه هر کس فرصت صحبت کردن خواهد داشت.
واهمه نداشته باشید. از فرزند خود بپرسید که کجا می‌رود؟ با چه کسی می‌رود و آن جا چه می‌کند؟ سعی کنید در ساعات غذا خوردن، همه‌ی خانواده را دور هم جمع کنید. فواید این امر به مرور زمان درک خواهید کرد. در صورتی که فرزندتان به منزل دوستش رفت، از حضور والدین وی در منزل مطمئن شوید و به حضور خواهر و برادر بزرگ تر و یا پدر برزگ و مادر بزرگ اکتفا نکنید. دوستان فرزندتان را بشناسید و با والدین آنها ارتباط برقرار سازید.
به آنان در مقابله با گروه همسالان کمک کنید
وقتی یک دوست صمیمی به فرزند شما مواد مخدر تعارف کند، ممکن است او این مواد را مصرف کند، چرا که «نه گفتن» به یک دوست کاری دشوار است. بله حتی یک دوست صمیمی نیز ممکن است فرزند شما را گمراه کند. احتمال مصرف مواد مخدر به دنبال تعارف افراد ناشناس و غریبه در مقایسه با تعارف یک دوست صمیمی بسیار کم تر است. بهترین روش پیشگیری از این مسئله، این است که با فرزند خود به طور آزمایشی چنین موقعیتی را تمرین کنید تا در برخورد واقعی با تعارف مواد، پاسخ‌های مناسب را ارائه دهد.
ابراز عشق کنید
بهترین راه جلوگیری از رفتار ناشایست فرزندتان، این است که وقت بیشتری را با او صرف کنید. با او به رستوران، پارک، کوهنوردی، سینما و... بروید. با او به موسیقی گوش دهید و مهمتر از همه این که به او بگویید که دوستش دارید.
رفتارهای مثبت را تشویق کنید
فکر کنید بهترین نحوه‌‌ی تشویق یک رفتار مثبت چیست؟ یک کلمه‌ی مناسب در زمان مناسب می‌تواند ارتباط شما را با فرزندتان آن چنان مستحکم کند که او را از خطر مواد مخدر در امان نگه دارد.
همیشه سعی کنید رفتار صحیح فرزندتان را بلافاصله با ارائه یک پاداش مناسب پاسخ دهید و به فرزند خود بفهمانید که برای رفتارهای مثبت او ارزش قائل هستید. در هر سنی این صفات مثبت را در او تشویق کنید. رفتارهای مثبت او را تایید کنید و در مورد رفتارهای ناپسندش به او تذکر دهید.
موضع خود را مشخص کنید
همواره نظر خود را درباره ی سیگار، الکل، داروهای اعتیاد آور و مواد مخدر به زبان بیاورید و دیدگاه خود را نسبت به مصرف کنندگان این مواد ابراز کنید. تصور نکنید که فرزند شما از دیگاه شما نسبت به موضوع اعتیاد و معتاد با خبر است. اگر نظر شما در این موارد برای فرزندان تان روشن و واضح نباشد این امکان وجود دارد که به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا کند.
اگر فرزندتان به شما گفت که یک بار این مواد را آزمایش کرده به او بگویید: «من این کار تو را فراموش کردم» و اگر می‌خواهید از این پس هم مواد مصرف نکند. به او بگویید: «اگر مواد مخدر مصرف کنی، دل مرا می شکنی». مطمئن باشید فرزند شما هرگاه در معرض تعارف مصرف مواد مخدر قرار بگیرد. قبل از هر چیز از خود خواهد پرسید: «با انجام این عمل پدر و مادرم در مورد من چه گونه فکر خواهند کرد؟»
ارتباط خود را تقویت کنید
یک نوجوان تصور می‌کند که حرف‌های ارزشمند بسیاری برای گفتن دارد و شنیدن صبورانه‌ی این حرف‌ها توسط والدین، حس اعتماد به نفس این نوجوان را تقویت خواهد کرد. بنابراین از همین لحظه یک ارتباط مستمر و پایدار را با او پایه ریزی کنید.
بعضی از رفتارها و واکنش‌هایی که مانع برقراری ارتباط صحیح میان فرزندان و والدین می شود عبارت است از:
- اغلب مانند قاضی حکم صادر می کنند و خود را از هر گونه عیب و نقصی پاک می‌پندارند و وانمود می‌کنند که اصلا گناه و اشتباهی مرتکب نشده‌اند.
- بیش از اندازه نصیحت می‌کنند یا وانمود می‌کنند که پاسخ همه‌ی سوال‌ها را در مشت دارند.
- دائما به انتقاد از فرزندانشان می‌پردازند یا آنها را مسخره می‌کنند و با مشکلات آنها به طور سطحی برخورد می‌کنند.
- اغلب فرزندان خود به چشم کودکانی که حرف مهمی برای گفتن ندارند، نگاه می‌کنند.
- پیش از درک علت رفتار نادرست فرزندانشان و آگاهی از دیدگاه آنان در مورد رفتار مورد نظر، در پی تعیین مجازات و تنبیه آنان بر می‌آیند.
مرزها را مشخص کنید
در خانواده، قوانین مشخصی وضع کنید و برای سرپیچی از آنها تنبیهات خاصی در نظر بگیرید و بعد آنها را به طور محکم و جدی به مرحله‌ی اجرا در آورید.
تنبیهات خود را به شکلی خفیف اعمال کنید و از تنبیه به شکل سخت بپرهیزید. رفت و آمد در شب را از یک ساعت مقرر به بعد قدغن کنید (مگر در مواقع لزوم و با اجازه‌ی شما). اگر فرزندتان به منزل دوستش رفته است با تلفن او را کنترل کنید یا با والدین حاضر در منزل گفت و گو کنید. سعی کنید هنگام رفت و آمد فرزندتان از مدرسه به منزل یا از منزل به مدرسه با او همراه باشید. به حس ششم خود توجه کنید. هر گاه در درون خود احساس کردید که مشکل خاصی وجود دارد، حتما آن را جدی بگیرید و بلافاصله موضوع را پیگیری کنید.
واقعیت ها را منتقل کنید
مهمترین عوامل پیشگیری از اعتیاد، نه زندان، نه نیروی انتظامی و نه سازمان‌های مسئول، بلکه خود شما والدین هستید. به طور میانگین نوجوانانی که والدین شان آنان را از خطرات و عوارض مواد مخدر آگاه ساخته اند، پنجاه در صد کم تر از سایرین به مصرف مواد گوناگون روی می‌آورند. این را نیز بدانید که جوانان و نوجوانان بسیار علاقه مندند تا والدین آنها درباره‌ی مواد مخدر اطلاعات علمی مفیدی را در اختیارشان قرار دهند.
صادق و مهربان باشید
فرزند شما باید بیاموزد که هرگاه با یک مشکل اساسی رو به رو شد. بلافاصله برای مشورت به شما مراجعه کند و اگر شما در حین ارائه‌ی مشاوره با او بدرفتاری کنید، اعتماد او را از خود سلب خواهید کرد. همه‌ی ما شاید در گذشته رفتار ناشایستی مرتکب شده باشیم که آرزو داشتیم‌ای کاش مرتکب نمی‌شدیم. بنابراین اگر فرزندمان این سوال را از ما پرسید، می توانیم صادقانه به او پاسخ دهیم و پشیمانی و ناراحتی خود را نیز از این رفتار ناشایست ابراز کنیم. این مساله بسیار مهم است: با فرزند خود مشاجره نکنید، بلکه صبورانه به مسائل او گوش دهید.
مرکز ترک الکل فرمانیه، بهترین کمپ ترک اعتیاد VIP در تهران:
تلفن: 02122290484 - 02122295499
همراه: 09106886964